Uri Geller i Kadabra. Historia blokady kart w grze Pokemon

Świat kolekcjonerskiej gry karcianej Pokémon zna wiele fascynujących historii, ale niewiele z nich jest równie intrygujących jak przypadek Kadabry – psychicznego stworka, który przez ponad 20 lat był nieobecny w oficjalnych wydaniach kart z powodu kontrowersji prawnych. Ta niezwykła sytuacja była wynikiem działań Uri Gellera, słynnego iluzjonisty, który twierdził, że postać stworka bezprawnie wykorzystuje jego wizerunek i osobowość.

Początki kontrowersji

Historia konfliktu rozpoczęła się w listopadzie 2000 roku, kiedy Iluzjonista Uri Geller, znany na całym świecie iluzjonista specjalizujący się w pokazach wyginania łyżeczek, złożył pozew przeciwko Nintendo w sądzie federalnym w Los Angeles. Magik zażądał odszkodowania w wysokości 60 milionów funtów, twierdząc, że stworzenie o nazwie Kadabra (w japońskiej wersji znane jako „Yungerer”) stanowiło nieautoryzowane wykorzystanie jego wizerunku.

Głównym argumentem iluzjonisty było uderzające podobieństwo między nim a postacią Kadabry. Stworek typu psychicznego, będący środkowym ogniwem ewolucyjnym między Abrą a Alakazamem, charakteryzował się zdolnościami psychokinetycznymi i zawsze trzymał wygiętą łyżkę – dokładnie jak w najbardziej rozpoznawalnym triku Iluzjonisty.

Co więcej, japońska nazwa stworzenia – „Yungerer” (ユンゲラー) – brzmi podobnie do japońskiej transliteracji nazwiska iluzjonisty (ユリゲラー, „Yurigera”). To fonetyczne podobieństwo między ユンゲラー oraz ユリゲラー stanowiło dodatkowy dowód na inspirację postacią Gellera.

Zarzuty antysemityzmu

Kontrowersja nie ograniczała się jedynie do kwestii wykorzystania wizerunku. Geller, który jest Żydem, oskarżył również Nintendo o antysemityzm w projekcie Pokemona. Wskazywał na czerwoną gwiazdę na czole stworka oraz symbole błyskawic na jego brzuchu, które według niego przypominały logo Waffen-SS z czasów nazistowskich Niemiec.

„Nintendo zamieniło mnie w złego, okultystycznego Pokémona” – cytowano jego słowa w mediach. „Nintendo ukradło moją tożsamość, używając mojego nazwiska i mojego charakterystycznego wizerunku.”

Warto jednak zauważyć, że symbole widoczne na Kadabrze są w rzeczywistości wzorowane na kartach Zenera, używanych do badań zdolności parapsychicznych od lat 30. XX wieku. Sam Geller wykorzystywał karty Zenera w niektórych swoich występach, co dodaje całej sytuacji ironicznego wymiaru.

Odkrycie Kadabry przez Gellera

Według relacji samego iluzjonisty, o istnieniu Kadabry dowiedział się przypadkowo podczas świątecznych zakupów w sklepie Pokémon Center w Japonii. Jak twierdził, kierownik sklepu „wybiegł ze swojego biura, nieustannie się kłaniając”, a następnie „setki dzieci podsuwały mu karty Pokémon Trading Card Game do autografu, skandując coś, co brzmiało jak Uri Geller.”

To doświadczenie, zamiast być odebrane jako forma uznania czy hołdu, wywołało u magika oburzenie. Szczególnie problematyczny był dla niego sposób przedstawienia Pokemona na kartach – stworek wydawał się zły i złośliwy, co nie odpowiadało wizerunkowi, jaki iluzjonista chciał utrzymywać.

Konsekwencje pozwu

Choć sprawa sądowa nigdy nie została w pełni rozstrzygnięta w sądzie, skutki pozwu były dalekosiężne. Nintendo i The Pokémon Company zdecydowały się na radykalny krok – całkowite wycofanie stworka z kolekcjonerskiej gry karcianej.

Ostatnia karta przedstawiająca Kadabrę została wydana w zestawie Skyridge w 2003 roku, po czym nastąpiła ponad dwudziestoletnia przerwa. Co więcej, postać została również usunięta z anime, co stworzyło problematyczną sytuację fabularną – Abra mógł ewoluować bezpośrednio w Alakazama, pomijając środkowe stadium ewolucji.

Reżyser i scenarzysta anime Pokémon, Masamitsu Hidaka, potwierdził w wywiadzie, że Kadabra nie pojawi się na kartach do gry kolekcjonerskiej dopóki nie zostanie osiągnięte porozumienie w tej sprawie.

Zmiana nastawienia Gellera

Po dwóch dekadach nieobecności Kadabry w oficjalnych produktach, w listopadzie 2020 roku nastąpił nieoczekiwany zwrot akcji. Uri Geller publicznie zmienił zdanie i wycofał swoje zastrzeżenia dotyczące wykorzystania jego wizerunku.

„Z powodu ogromnej liczby e-maili, które wciąż otrzymuję, błagających mnie, abym pozwolił Nintendo przywrócić Kadabrę, wysłałem list do prezesa Nintendo, dając im pozwolenie na ponowne wprowadzenie Uri Geller Kadabra/Yungeller na całym świecie” – napisał iluzjonista.

Co ciekawe, zmiana decyzji była w dużej mierze wynikiem nacisków ze strony fanów. Szczególnie istotna była kampania zorganizowana przez członków forum PokeBeach w latach 2018-2019, którzy systematycznie kontaktowali się z iluzjonistą, próbując przekonać go do zmiany stanowiska.

W grudniu 2020 roku prezes The Pokémon Company, Tsunekazu Ishihara, odpowiedział na list, wyrażając wdzięczność za jego decyzję.

Kadabra – Powrót Pokémona do gry

Po wycofaniu pozwu przez Gellera, fani musieli czekać jeszcze kilka lat na oficjalny powrót Kadabry do gry karcianej. W styczniu 2023 roku serwis PokéBeach ujawnił, że stworek pojawi się w nadchodzącym zestawie „Pokémon Card 151”, który miał zawierać wszystkie oryginalne 151 stworków z pierwszej generacji.

Iluzjonista skontaktował się bezpośrednio z PokéBeach po ogłoszeniu tej wiadomości, mówiąc: „Cieszę się, że fani Pokémonów są podekscytowani powrotem Kadabry do gry karcianej. Chcę podziękować fanom, którzy kontaktowali się ze mną przez ostatnie lata. To wy i moje wnuczki skłoniliście mnie do zmiany zdania.”

Iluzjonista przyznał również, że żałuje swojej wcześniejszej decyzji: „Byłem głupcem. To był druzgocący błąd z mojej strony, by pozwać Pokémony. Kadabra był w zasadzie hołdem dla Uri Gellera. Ale teraz wraca. Wybaczcie mi.”

Dziedzictwo kontrowersji

Przypadek Kadabry i Uri Gellera stanowi fascynujący przykład skrzyżowania się światów popkultury i prawa autorskiego. Przez ponad dwie dekady jeden z oryginalnych 151 stworków był praktycznie nieobecny w oficjalnych produktach z powodu sporu o prawa do wizerunku.

Sytuacja ta stworzyła również unikalny fenomen kolekcjonerski – karty z Kadabrą wydane przed 2003 rokiem stały się rzadkimi i poszukiwanymi przedmiotami wśród kolekcjonerów, osiągając wysokie ceny na rynku wtórnym.

Powrót Kadabry do oficjalnej gry karcianej w 2023 roku zamknął jeden z najbardziej niezwykłych rozdziałów w historii franczyzy, pokazując jednocześnie siłę zaangażowania społeczności fanów, którzy przez lata nie ustawali w wysiłkach, by przekonać go do zmiany zdania.

Historia ta pozostaje również przestrogą dla firm tworzących treści inspirowane rzeczywistymi osobami, pokazując, jak ważne jest uzyskanie odpowiednich zgód i unikanie kontrowersyjnych przedstawień, które mogą prowadzić do długotrwałych sporów prawnych.